Araç lastikleri söz konusu olduğunda, en çok tartışılan konulardan biri araç lastiklerinin raf ömrü, bekleme ömrü ve kullanım ömrüdür. Alanda uzman olmayan kişilerin fikirleri, kişiden kişiye değişen deneyimler, marka ve üretim hammaddeleri gibi etmenler bir araya geldiğinde ise, bu konuda çok farklı düşünce, fikir ve kanılar oluşmaktadır. Yanlış bilgilerin ise ayıklanarak temizlenmesi halinde tüketicilerin beklentileri ile karşılaştıkları ürünlerin performansları daha tutarlı bir hale gelebilecektir.
Araç Lastiklerinin Raf Ömrü
Hemen her ürün için, üretici firmalar ideal saklama ve kullanım koşullarını belirleyerek açıklamaktadır. Bu kimi zaman büyük puntolarla göze çarpacak şekilde yapılmakta iken, kimi zaman bu küçük dikkat edilmesi gereken dipnot şeklinde, kimi zaman ise üretici ve satıcıların internet siteleri ve broşürleri gibi ortamlarda açıklanmaktadır. Genel olarak araç lastiklerinin raf ömrü (doğru koşulların sağlanması halinde) 8-10 yıl arasında şeklinde belirtilmiştir. Bu 10 yıldan fazla rafta bekleyen araç lastiklerinin kullanılamayacağı anlamına gelmemekte, belirtilen sürelerden uzun süre rafta beklemiş olabilecek araç lastiklerinin garanti kapsamında olmadığı anlamına gelmektedir.
Araç lastiklerinin raf ve kullanım ömrü hakkında, Japon Otomobil Lastiği Üreticileri Derneği olan JATMA (Japan Automobile Tyre Manufactures Association) tarafından bir açıklama yayınlanmıştır. Şöyle ki; “binek ve hafif ticari araçlara yönelik kullanılmış veya kullanılmamış (yedek-stepne dahil) lastikler, üretim tarihinden sonra 10 yaşını doldurmuş ise, gözle görünür herhangi bir hasara veya şekil bozukluğuna sahip olmasa bile yeni lastikler ile değiştirilmelidir”
Bu durumda, kullanıcı ve tüketiciler için önemli nokta, araç lastiklerinin üretim tarihi olmaktadır. Araç lastiklerinin üretim tarihi ise market ürünlerinde olduğu gibi “Üretim Tarihi – Ü.T” şeklinde yazmamaktadır. Bu sebeple de her tüketici ve araç kullanıcısı için tespiti kolayca sağlanamamaktadır.
Araç Lastiklerinin Üretim Tarihi Nedir? Nasıl Tespit Edilir?
Araç lastiklerinin ebatları, kullanılacakları araç tipleri, sürülecekleri yol, ebat veya şekillerine bakılmaksızın, araç lastikleri üzerine üretici firmalarca lastiklerin üretim tarihleri işlenmektedir. Uzun sürelerdir üretilen araç lastiklerinin üzerinde üretim tarihi yer almaktadır. Ancak günümüzde kullanılmakta olan DOT kısaltması şeklinde yer alan “HAFTAYIL” kısaltmaları 2000 yılında kullanılmaya başlanmıştır. Satılan araç lastiklerinin yanak bölgesinde yer alan harf ve rakamlar hemen her araç kullanıcısının dikkatini çekmiştir. Burada yer alan “DOT 1220” şeklindeki harf ve rakamlardan oluşan karakter grubu, lastiğin üretim tarihini yıl ve hafta olarak belirtmektedir. Örnek vermek gerekirse; “DOT 1220” rakam ve harf grubu ile, 2020 yılının 12. haftasında üretildiği anlaşılmaktadır.
Araç Lastiklerinin Üretim Tarihinin Önemi
Araç lastiklerinin üretiminde kullanılan başlıca hammadde kauçuktur. Her ne kadar kauçuk malzeme doğada yok olma ve yıpranma bakımından çok uzun ömürlü olsa da, araç lastiklerinin üretiminde çeşitli ihtiyaç ve gereksinimler göz önüne alınarak farklı maddelerin katkı yapıldığı, eklendiği de unutulmamalıdır. Araç lastiklerinin yıpranmasının yavaşlaması, ses kirliliğinin engellenmesi ve azaltılması, konfor ve sürüş rahatlığı gibi hususlarda müşteri memnuniyetinin sağlanması bakımından yeni ürünler üretilmektedir. Bu beklenti ve gereksinimlerin karşılanması amacıyla kauçukla birleştirilen maddelerin doğal koşullardan etkilenerek zarar görmesi, kauçuktan biraz daha fazladır. Bu sebeple de, kauçuk dışındaki etken maddelerin de deforme olması ve eskimesi daha hızlıdır. Bu sebeple de üretici, geliştirici ve araştırmacılar değerlendirme yaparak, lastik ömürleri bakımından belirli zaman aralıkları tespit edilmiştir. Üretici ve satıcı firmalar da bu yüzden belirlenen tarih aralıkları dışında kalan süreler için garanti kapsamını genişletmemekte ve belirtilen tarih aralıkları dışında kalan sürelerde ürünlerin kullanımını tavsiye etmemektedirler.
Lastik raf ömrü neye göre belirlenir?
Araç lastiklerinin üretiminde doğada kolay çözülemeyen, kolay yıpranmayan maddeler hammadde olarak kullanılmakta ise de, araştırma geliştirme çalışmaları, beklenti ve ihtiyaçlar göz önüne alınarak zaman içerisinde başka maddeler de lastik üretimlerine eklenmiştir. Üretimde kullanılan maddelerin doğada çözülmesi ve zarar görmesi kadar, iklim şartları, yol koşulları ve coğrafi özelliklere göre araçların lastik ömürleri de farklılıklar göstermektedir. Örnek vermek gerekirse araç lastiklerinin üretiminde iklim şartları bakımından kışlık lastikler, yazlık lastikler ve dört mevsim lastikleri gibi farklı birleşenlerden oluşan lastik türleri üretilerek piyasaya sürülmektedir. Bu lastiklerin ömürleri asıl olarak kullanım koşulları, iklim şartları ve yol ortamı baz alınarak tespit edilmişse de, üretici firmalar saklama koşullarının belirtildiği şekillerde sağlanması durumlarında lastik performans ve ömrünün maksimize edileceğini belirtmiştir. Bu hususlara dikkat edildiğinde araç lastiklerinden maksimum verim alınacaktır.
Yorumlar