Yılın her mevsimi ve her ayının aynı sıcaklık değerlerinde, aynı yol koşullarında geçmesi beklenemez. Bu kesinlikle mümkün olmayan bir durumdur. Özellikle kış aylarının gelmesi ile birlikte sıcaklık değerleri de belirgin bir şekilde düşmeye, yol koşulları da bununla birlikte değişmeye ve zorlaşmaya başlamaktadır. Ülkemizde dört mevsimin yaşandığını, yılın hemen her ayında dört mevsimin de birlikte yaşandığını hesaba katarsak mevsimlik, özellikle kışlık lastiklerin önemi bir kat daha artmaktadır. Araçlarımızda yalnızca kendimizden ya da kendi sağlığımızdan sorumlu olmayız. Sürüş sırasında kendimizden, kendi aracımızdaki kişilerden sorumlu olduğumuz kadar, trafikte seyir eden diğer araçlar, araçların sürücüleri ve yolcularının sağlığından da sorumlu olduğumuzu unutmamalıyız. Çünkü trafikte yapılacak hatalar istenmeyen veya önüne geçilemeyecek sonuçlar doğurabilecektir. Bu yüzden özellikle kış aylarında, hava sıcaklıklarının düştüğü dönemlerde, yolların kar ve buzla kaplı olduğu durumlarda kış lastiklerini takarak kullanmalı, sürüşümüze azami özeni göstermeliyiz.
Neden Kış Lastiği
Araçların yaz lastiklerinde kullanılan kauçuk ve diğer katkı maddeleri sıcak havalar, sıcak asfalt ve kuru yollar için uygundur. Yaz lastiklerinin üretiminde kullanılan hammaddelerin yapıları ve lastiklerin dizaynları gereğince özellikle +7°C ve üzerindeki sıcaklıklarda konfor, yol tutuşu ve yakıt tüketimi bakımından büyük faydalar sağlamaktadır. Buna karşılık olarak ise, +7°C’nin altındaki sıcaklıklarda havalar, yol koşulları gibi etmenlerle yaz lastiklerinin dizaynında kullanılan şekilleri etkisiz kalmakta, aynı zamanda hammaddeler sertleşerek yol tutuşu, fren mesafesi gibi hayati konularda etkisini kaybetmekte, aynı zamanda sürüş konforunu da ciddi anlamda zedelemektedir.
Araçlarımızda kullandığımız kış lastikleri ise tamamıyla farklı bir durumdadır. Kış lastiklerinin üretiminde kullanılan hamur, hammadde ve desenler bambaşkadır. Kış lastiklerinin dizaynı sırasında kalın bir şekilde ve aralıklarla yapılmış dişler ve kanallar kullanılmaktadır. Bu dizaynda kullanılan dişler yumuşak zemine saplanır ve böylelikle yol tutuşunu üstün haline getirir. Aynı zamanda kalkışlar sırasında sıkça yaşanan patinaj problemini de minimuma indirir. Yine kış lastiklerinin dizaynında kullanılan derin kanallar vasıtasıyla yolda bulunan ve yol tutuşunu zayıflatan kar parçaları ve sular tahliye edilmektedir. Bu da kış tekerleklerinin zemine tam temasını sağlamaktadır. Ayrıca kış lastiklerinin dizaynları sırasında kullanılan kılcal boşluklar da sanki bir vakum görevi görmekte, buzlu zemin ve yollara yapışmasını, tam yol tutuşunu sağlamaktadır. Kışlık lastiklerde kullanılmakta olan kauçuk ve diğer etken maddeler soğuk havalarda sertleşmelere sebep olmaz. Böylelikle şekil olarak yola uyum sağlamaktadır. Kışlık lastiklerde düşük sıcaklıklarda sertleşmeler yaşanmadığı için fren mesafesi belirgin bir şekilde kısalmakta, yol tutuşu üst seviyelerde kaldığından konfor ve güvenlik anlamında üstün bir sürüş sağlamaktadır. Tam yol tutuşu sayesinde sürücülerin direksiyon hakimiyetinin tam anlamıyla korunması, viraj, yokuş ve rampalardan iniş sırasında yol tutuşunu korumakta, ayrıca virajlarda lastiklerde esneme yaşanacağından ve merkez kaç kuvvetlerine karşı tutunma sağlanacağından kayma gibi durumların yaşanmasını da engellemektedir.
Çivili Lastik Nerelerde Kullanılabilir?
Ülkemizin hemen her bölümü ayrı bir iklim ve coğrafi özelliğe sahiptir. Doğu Anadolu Bölgesinin büyük bir kısmında çok sert kış mevsimleri yaşanmaktadır. Özellikle uzun kış aylarının yaşandığı, buzlanma ve kar yağışının fazla olduğu illerimizde çivili lastikler kullanılabilir. Çivili lastikler, üretim şekilleri gereği buzlanma olan ve yumuşak zeminlerde çok fazla yol tutuşu sağlamaktadır. Ancak bazı dezavantajları da vardır. Örneğin, çivili lastikler asfalt zemine zarar vermektedir. Kuru yollarda ise fren mesafesini arttırır. En belirgin dezavantajı ise, ses kirliliğine yol açmasıdır. Bu özellikleri sebebiyle genellikle büyük şehirlerde pek tercih edilmezler.
Kışlık Lastikler Ne Zaman Takılır?
Kış lastikleri yasa ve emirler gereği Aralık ayının başında mecburi takılmaya başlanır. Buna karşın asıl tavsiye edilen kullanım zamanı havaların soğuması ile başlamaktadır. Şöyle ki, +7°C’nin üzerinde yazlık lastikler verimli olmakta iken, sıcaklıkların daha düşmesi durumunda yazlık lastiklerde sertleşme yaşanacağından aralık ayı beklenmeksizin, takılarak kullanılmalıdır. Çünkü +7°C’nin altındaki sıcaklıklarda buz veya kar olmasa da kaza tehlikesi yükselmektedir.
Hangi araçların kış lastiği takması mecburidir?
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme bakanlığı tarafından yayınlanan yönetmelik ile ticari araçlarda 1 Aralık tarihinden itibaren kışlık lastik takma mecburi hale gelmiştir. Bu zorunluluk 1 Aralık tarihinden 1 Nisan tarihine kadar sürmektedir. Ticari araçların yılın her günü ve günün her saatinde aktif olarak çalıştığı kabul edilmektedir. Bu sebeple kaza yapma ve sıkıntı yaşama ihtimali çok daha yüksektir.
Unutmamak gerekir ki, hiçbir lastik bedeli sağlığımızdan daha değerli olamaz.
Yorumlar